„Dzisiaj światłość i oświecenie, Wielka radość i pobłogosławienie. Nad rzeką Jordan usiadła Pani nasza, Matka Dziewica.”
Tak mniej więcej brzmią słowa śpiewanej w Grecji kolędy w święto Theofania- Θεοφάνια, Epifania- Επιφάνεια czy Fota- Φώτα.
6 stycznia to dzień nierozerwalnie związany z błogosławieństwem wody. Święto Objawienia Pańskiego zostało ustanowione na pamiątkę chrztu Chrystusa w wodach Jordanu, jako symbol Objawienia Pańskiego i Trójcy Świętej.
Podczas chrztu niebiosa miały się rozstąpić, ukazał się Duch Święty w postaci gołębia i spoczął na Jezusie i w jednej chwili objawiła się cała Trójca Święta. Stąd też nazwa tego święta, Epithania, z greckiego Επιφάνεια oznacza objawienie.
Od dawien dawna nazywane też było „oświeceniem” lub świętem światła- των Φώτων.
Jest to dzień wolny od pracy, w całym kraju po uroczystej Eucharystii, wierni gromadzą się w długich procesjach z cherubinami i chorągwiami i ruszają do najbliższego akwenu wodnego: morza, rzeki, jeziora, fontanny.
Odczytywana jest przez greckiego kapłana uroczysta modlitwa, błogosławi się wiernych, poświęcana jest woda i krzyż przewiązany wstęgą, który następnie wrzucany jest przez prawosławnego księdza do wody.
Przygotowani do skoku śmiałkowie i od kilku lat również śmiałkinie rzucają się w pogoń za krzyżem.
Zgodnie ze starą tradycją i dawnymi wierzeniami, kto jako pierwszy wyłowi krzyż z wody i położy go na brzegu, temu dopisze szczęście i powodzenie w nowym roku.
Święcenie wody symbolizuje odwieczne powiązanie Grecji z morzem, które do dziś ma szczególne znaczenie dla Greków.
W zależności od regionu kraju, obchody Święta Epifania przebiegają na różne sposoby, czasem bardzo oryginalnie. W wielu zakątkach Grecji mają miejsce wręcz spektakularne przedstawienia, jak na przykład w roku 2018 na Krecie, krzyż wrzucono do jednego z akwenów w Cretaquarium, a nurkowie skakali między pływającymi tam rybami aby wyłowić go na brzeg.
Dzień 6 stycznia zamyka w Grecji 12sto dniowy okres Bożego Narodzenia i uważany jest za najważniejszy z owych dwunastu.
Życząc Grecji i jej mieszkańcom wszelkiego dobra, zapraszam Was w krótką podróż wirtualną po Helladzie w dniu Epifania i wysłuchania mojej najukochańszej kolędy z okresu świąteczno- noworocznego.
Χρόνια πολλά! Wszystkiego najlepszego!
Sylwia Wasielak
