Kościół Panagia (Dziewica Maryja) w Chorze, stolicy wybudowanej na jednym z licznych klifów regionu, jest najsłynniejszym kościołem wyspy Folegandros. Znajduje się w przepięknym miejscu, z którego roztacza się niesamowity widok na całą wyspę i morze.
Kamienna zygzakowa ścieżka zaczyna się od placu Pounda Chora i prowadzi do kościoła, a dotarcie na samą górę zajmuje około 15 minut pieszo. Kościół ten jest poświęcony Zaśnięciu Najświętszej Marii Panny i prawdopodobnie został zbudowany na ruinach starożytnej świątyni. Marmurowe części tej świątyni zostały wykorzystane jako materiał do budowy kościoła, a zwiedzający mogą zobaczyć starożytne inskrypcje i podstawy posągów we wnętrzu oraz na dziedzińcu kościoła.
Dokładny rok budowy kościoła nie jest znany. Jednakże znajduje się tam marmurowy epigraf z 1687 r., który nawiązuje do renowacji świątyni. Obecny kształt kościół przybrał podczas restrukturyzacji, która rozpoczęła się w 1816 roku i została zakończona w 1821 roku.
Architektura kościoła jest utrzymana w tradycyjnym stylu cykladzkim, a jego fasada jest pobielona. Jest to jednonawowa bazylika z wieloma kopułami i wysoką dzwonnicą. We wnętrzu znajdują się piękne freski, marmurowy tron arcybiskupa i ekran z ikonami. W przeszłości kościół był żeńskim klasztorem i należał do zakonnic.
Nad dekoracją kościoła Panagia na Folegandros pracowało wielu znanych rzemieślników tamtych czasów, w tym marmurowy rzeźbiarz Kaparias z Tinos, który stworzył wspomniany wyżej wspaniały marmurowy ikonostas, przepiękny tron arcybiskupi, a także ambonę kościoła.
W kościele znajduje się również posrebrzana ikona Najświętszej Maryi Panny z czasów bizantyjskich.
Legenda o trosce Matki Boskiej
Za cudotwórczą uważa się srebrną ikonę Matki Boskiej znajdującą się w kościele. Legenda głosi, że w 1790 r. 18 łodzi algierskich piratów (najbardziej przerażających piratów tamtych czasów, którzy wędrowali po Morzu Egejskim) próbowało dostać się na brzeg wyspy, a zdesperowanym mieszkańcom Folegandros pozostało jedynie udać się do kościoła, by modlić się o życie i opiekę do Najświętszej Maryi Panny, po czym nagle silny wiatr północny zatopił wszystkie łodzie piratów i wrogowie utonęli.
Uratował się tylko jeden chrześcijański jeniec, który dopłynął do lądu, a kiedy dotarł do wierzących cały i zdrowy, powiedział im zdyszanym głosem, że zanim statki zatonęły, zobaczył wielką błyskawicę spadającą ze skały i uderzającą w statki. Wszyscy ze łzami w oczach dziękowali Matce Boskiej i przypisywali to wydarzenie Jej cudowi.
Od tego czasu miejscowi uważają Maryję Dziewicę za opiekunkę tej cykladzkiej wyspy.
Zgodnie ze starym zwyczajem Folegandros ikona jest przenoszona i wprowadzana chwilowo do wszystkich domów na wyspie podczas Wielkanocy, ku pamięci wcześniejszej zbawczej interwencji Matki Boskiej.
Każdego roku ikona Panagia wynoszona jest ze swojego klasztoru i we wspaniałej – zarówno pod względem religijnym oraz duchowym, jak i frekwencji tłumu – procesji przechodzi przez Chorę i okolice. Przez trzy dni okrąża całą wyspę, od domu do domu, wśród różnych osiedli, od Ano Meria i domostw do Karavostasis, a nawet od łodzi do łodzi, aby pobłogosławić wszystkich i wreszcie wrócić do kościoła, gdzie będzie czekać aż do następnej Wielkanocy. W tej świątecznej atmosferze gościnni mieszkańcy zawsze otwierają swoje domy i podwórka dla innych, wymieniają się wizytami, całują gości i witają ich serwując wino, wódkę Raki i słodycze, czekając na błogosławieństwo Matki Boskiej.
Wyspa Folegandros
Folegandros należy do południowo-zachodnich Cyklad. Ma maksymalną wysokość 415 metrów, powierzchnię 32 kilometrów kwadratowych i około 650 mieszkańców. Znajduje się pomiędzy Milos i Santorini, a jej linia brzegowa wynosi 42 km.
Zima jest tu zazwyczaj łagodna z nielicznymi deszczami, podczas gdy w miesiącach letnich (lipiec – sierpień) głównie dominują na wyspie meltemie (wiatry północne), utrzymując temperaturę na niższym, przyjemnym poziomie.
Łagodny rozwój turystyki w ciągu ostatnich dwóch dekad pozwolił wyspie zachować swój charakter i fizjonomię w nienaruszonym stanie. Równocześnie jednak rozwijała się nowoczesna infrastruktura i zorganizowane usługi turystyczne.
Po przybyciu do portu Karavostasis Folegandros zacznie powoli odsłaniać swoje piękno. Wystarczy przespacerować się brukowanymi uliczkami Chory, wspiąć się na skałę Panagia z panoramicznym widokiem na Morze Egejskie, popływać i zrelaksować się na plażach, poznać przyrodę poprzez spacer ścieżkami, które przebiegają przez każdy zakątek wyspy. Warto także skosztować domowej, tradycyjnej kuchni w Chora, Karavostasis, Agali czy Ano Meria.
Zofia Masalska
