Σύμφωνα με έκθεση της ΕΕ τα βιομηχανικά απόβλητα ήταν ένας βασικός παράγοντας στην οικολογική καταστροφή που σκότωσε εκατοντάδες χιλιάδες ψάρια στον ποταμό Odra το περασμένο καλοκαίρι. Σημειώνει επίσης ότι η κακή επικοινωνία από τις αρχές παρεμπόδισε την αντιμετώπιση της καταστροφής.
Οι συγγραφείς της έκθεσης προειδοποιούν ότι το περιστατικό το οποίο ήταν μια από τις μεγαλύτερες οικολογικές καταστροφές στην πρόσφατη ευρωπαϊκή ιστορία του ποταμού θα πρέπει να αποτελέσει προειδοποιητικό καμπανάκι προς τις δημόσιες αρχές, για την καλύτερη διαχείριση του ποταμού Odra, ο οποίος διασχίζει την Πολωνία και τη Γερμανία. H έκθεση, που δημοσιεύτηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος σημειώνει ότι η οικολογική καταστροφή δεν ήταν μόνο ένα φυσικό φαινόμενο, αλλά προκλήθηκε από πολλούς παράγοντες, πολλοί από τους οποίους είναι ανθρώπινης προέλευσης.
Οι συγγραφείς επισημαίνουν ότι η επίσημη πολωνική έκθεση για την κρίση, η οποία δημοσιεύθηκε τον περασμένο Σεπτέμβριο δεν δίνει μεγάλη προσοχή στις ανθρωπογενείς αιτίες. Από τη δικιά τους πλευρά, το υπουργείο Περιβάλλοντος της Πολωνίας κατηγόρησε πολλούς αλληλεπικαλυπτόμενους παράγοντες για την πρόκληση της καταστροφής. Όλες οι αναφορές συμφωνούν ότι η τελική αιτία του μαζικού νεκρού που είδε 360 τόνους νεκρών ψαριών να ξεβράζονται στο ποτάμι ήταν η απότομη άνθηση φυκών που παρήγαγαν τοξίνες βλαβερές για το οικοσύστημα.
Τα ευρήματα της ΕΕ αναγνωρίζουν ότι ορισμένες από τις συνθήκες που προκάλεσαν την άνθηση της άλγης, Prymnesium parvum, προκλήθηκαν από περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως η ξηρασία, οι υψηλές θερμοκρασίες του νερού και η χαμηλή ροή νερού. Αλλά ένας βασικός παράγοντας που επέτρεψε τον πολλαπλασιασμό αυτού του είδους ήταν η υψηλή αλατότητα του ποταμού Odra κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, πιθανώς λόγω αποβολής βιομηχανικών λυμάτων με υψηλή περιεκτικότητα σε αλάτι στην περιοχή.
Ανεξάρτητα από τις πρόσφατες διατυπώσεις, προς το παρόν, παραμένει αδύνατο να προσδιοριστεί η ακριβής προέλευση της ρύπανσης μια και η κυβέρνηση εξακολουθεί να συλλέγει σχετικά δεδομένα για την απόρριψη λυμάτων στην επικράτειά της. Ωστόσο, με βάση ειδικούς, η πιθανότερη πηγή του προβλήματος είναι η ανθρωπογενής παρέμβαση στο κανάλι Gliwice, μια πλωτή οδός που διασχίζει μια από τις πιο βιομηχανοποιημένες περιοχές της Πολωνίας και στη συνέχεια εκβάλει στον ποταμό Odra. Η ΕΕ επισημαίνει ότι οι υδρομορφολογικές τροποποιήσεις στον ποταμό και οι υψηλές συγκεντρώσεις θρεπτικών ουσιών, ιδίως φωσφόρου και αζώτου οφείλουν να ληφθούν υπόψη.
Η έκθεση σημειώνει ότι τόσο η Πολωνία όσο και η Γερμανία έχουν δεσμευτεί να κάνουν ό,τι απαιτείται για να εξασφαλίσουν την αποκατάσταση του οικοσυστήματος της Odra με την ΕΕ να προσφέρει την υποστήριξή της είτε μέσω της τεχνογνωσίας, είτε μέσω τη χρηματοδότησή έργων αποκατάστασης.
Μάρκος Μαυρίδης
