ΑρχικήΠολιτισμόςΙστορία40 χρόνια από την επιβολή του στρατιωτικού νόμου στην Πολωνία

40 χρόνια από την επιβολή του στρατιωτικού νόμου στην Πολωνία

Πέρασαν 40 χρόνια από την επιβολή του στρατιωτικού νόμου των ηγετών του κομμουνιστικού κόμματος στην Πολωνία.

Την 13η Δεκεμβρίου του 1981, ο στρατηγός Βόιτσκεκ Γιαρουζέλσκι (Wojciech Jaruzelski) έβαλε μια μαύρη σελίδα στην Πολωνικής Ιστορία. Εκείνο το πρωί, ο Γιαρουζέλσκι κήρυξε στρατιωτικό νόμο και έδωσε εντολή στα στρατεύματα να καταστείλουν τη δράση του ισχυρού συνδικάτου «Αλληλεγγύη», του οποίου οι απαιτήσεις για μεγαλύτερες ελευθερίες είχαν σημάνει συναγερμό στα Γραφεία Διοίκησης του Κομμουνιστικού Κόμματος από το Ανατολικό Βερολίνο ως τη Μόσχα.

«Η χώρα μας βρίσκεται στο χείλος της αβύσσου», διακήρυξε στις έξι το πρωί εκείνης της Κυριακής απευθυνόμενος στο έθνος. «Απεργίες, διαδηλώσεις έχουν γίνει τυπικά φαινόμενα. Τα παραδείγματα τρομοκρατίας, απειλών και άμεσου εξαναγκασμού πληθαίνουν. Εγκλήματα, ληστείες και διαρρήξεις εξαπλώνονται σαν κύμα σε όλη τη χώρα».

Υπό τον στρατιωτικό νόμο η εξουσία ανατέθηκε στο Στρατιωτικό Συμβούλιο Εθνικής Σωτηρίας, με επικεφαλής τον στρατηγό Γιαρουζέλσκι. Οι εργασίες της «Αλληλεγγύης», ανεστάλησαν και οι ηγέτες της συνελήφθησαν. Οι δημόσιες συγκεντρώσεις απαγορεύτηκαν, οι εκδόσεις λογοκρίθηκαν, χιλιάδες άνθρωποι συνελήφθησαν, πολλά σχολεία και πανεπιστήμια έκλεισαν. Επιβλήθηκε απαγόρευση της κυκλοφορίας και τα σύνορα της Πολωνίας έκλεισαν.

Τρεις ημέρες αργότερα, πολωνικά στρατεύματα άνοιξαν πυρ εναντίον απεργών που είχαν καταλάβει ανθρακωρυχείο στη Νοτιοδυτική Πολωνία. Εννέα εργάτες έχασαν τη ζωή τους. Ο Γιαρουζέλσκι διασύρθηκε. Στη Δυτική Ευρώπη χιλιάδες άνθρωποι πραγματοποίησαν διαδηλώσεις διαμαρτυρίας. Ο Αμερικανός πρόεδρος Ρόναλντ Ρίγκαν επέβαλε διεθνείς οικονομικές κυρώσεις στην Πολωνία. Στα επόμενα επτά χρόνια η «Αλληλεγγύη» θεωρούνταν τυπικά παράνομη. Οι απεργίες σταμάτησαν αλλά μυστικές ομάδες του συνδικάτου είχαν καλλιεργήσει ένα δίκτυο αμφισβήτησης των μονοπωλίων του κομμουνιστικού κόμματος με παράνομες εφημερίδες, περιοδικά, βιβλία και εκπαιδευτικά προγράμματα.

Έως το τέλος του 1983, ωστόσο, χιλιάδες κρατούμενοι είχαν αφεθεί ελεύθεροι και πολλά από τα πιο καταπιεστικά μέτρα είχαν χαλαρώσει. Ήταν η αρχή ενός σκοτεινού κεφαλαίου στη σύγχρονη πολωνική ιστορία με χιλιάδες ακτιβιστές της αντιπολίτευσης να φυλακίζονται και δεκάδες να σκοτώνονται.

Σύμφωνα με κοινοβουλευτική έκθεση που καταρτίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1990, περισσότεροι από 90 άνθρωποι σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια του στρατιωτικού νόμου, ο οποίος διήρκεσε επίσημα μέχρι τις 22 Ιουλίου 1983.

Ο ιστορικός Tadeusz Ruzikowski από το Ινστιτούτο Εθνικής Μνήμης (IPN) δήλωσε στα Πολωνικά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης ότι ο στρατιωτικός νόμος του 1981 ήταν «μια βάναυση καταστολή» των συνδικαλιστικών οργανώσεων, τα οποία θεωρούνταν σοβαρή απειλή από το κομμουνιστικό καθεστώς.

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

KOYZINA

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ