Στις 15 Φεβρουαρίου 1910 γεννήθηκε Ιρένα Σέντλερ μια γυναίκα ηρωιδά η οποία την διάρκεια Β Παγκοσμίου Πολέμου, έσωσε με το έργο της 2.500 παιδιά εβραϊκών οικογενειών.
Η Ιρένα Σέντλερ γεννήθηκε στην πόλη Otwock, κοντά στη Βαρσοβία, στις 15 Φεβρουαρίου του 1910. Σπούδασε πολωνική λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας, από όπου όμως εκδιώχθηκε για τρία χρόνια επειδή διαμαρτυρήθηκε για το καθεστώς διακρίσεων εις βάρος των Εβραίων φοιτητών που επικρατούσε στο εν λόγω πανεπιστήμιο (οι Εβραίοι φοιτητές ήταν υποχρεωμένοι να κάθονται σε συγκεκριμένες θέσεις στα αμφιθέατρα και στις αίθουσες). Κατά τη διάρκεια των σπουδών της έγινε μέλος του Πολωνικού Σοσιαλιστικού Κόμματος.
Λίγο πριν από το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου η Σέντλερ εγκαταστάθηκε στη Βαρσοβία και άρχισε να εργάζεται στην Κοινωνική Πρόνοια. Μετά τη γερμανική εισβολή στην Πολωνία, μαζί με συναδέλφους της βοήθησε στη διάσωση πολλών Εβραίων, εφοδιάζοντάς τους με πλαστά χαρτιά. Τον Αύγουστο του 1943 η παράνομη οργάνωση Żegota (κωδική ονομασία του Πολωνικού Συμβουλίου για τη βοήθεια προς τους Εβραίους -Polish Council to Aid Jews ) έθεσε την Ιρένα Σέντλερ επικεφαλής ενός ειδικού τμήματος της στόχος του οποίου ήταν η διάσωση των Εβραίων παιδιών.
Καθώς η Σέντλερ ήταν υπάλληλος της Πρόνοιας στην πολωνική πρωτεύουσα είχε ειδική άδεια να μπαίνει στο Γκέτο της Βαρσοβίας για να ελέγχει την κατάσταση της υγείας των εγκλείστων και γενικότερα τις συνθήκες υγιεινής που επικρατούσαν εκεί. Αφού ήρθε σε συνεννόηση με Εβραίους γονείς που ζούσαν μέσα στο Γκέτο, έβγαλε κρυφά, μαζί με τους συνεργάτες της 2.500 παιδιά Εβραίων (μόνη η Σέντλερ υπολογίζεται έβγαλε περίπου 400), τα οποία στη συνέχεια, αφού εφοδιάστηκαν με πλαστά χαρτιά και εμφανίζονταν ως χριστιανόπουλα, δόθηκαν σε πολωνικές οικογένειες ή μεταφέρθηκαν στο ορφανοτροφείο και μοναστήρια. Τόσο οι οικογένειες που μεγάλωσαν αυτά τα παιδιά όσο και οι μοναχές στο ορφανοτροφείο και στα μοναστήρια γνώριζαν ότι επρόκειτο για Εβραιόπουλα και συνεργάζονταν με την οργάνωση Żegota. Για να βγάλουν η Σέντλερ και οι συνεργάτες της τα παιδιά (ανάμεσά τους και πολλά μωρά) από το Γκέτο τα έκρυβαν μέσα σε βαλίτσες, σε καλάθια, σε καρότσια τα οποία ήταν φορτωμένα και με άλλα υλικά κ.α.
«Ζήσαμε τρομερές σκηνές. Μια μητέρα συμφωνούσε μαζί μου να φυγαδεύσουμε το παιδί της. Ο πατέρας διαφωνούσε. Μου ζητούσαν εγγυήσεις. Εγώ δεν μπορούσα να εγγυηθώ καν αν θα μπορούσε το παιδί να ξεφύγει από τους φρουρούς…», είχε πει σε δηλώσεις της.
Για τα παιδιά αυτά η Σέντλερ και οι συνεργάτες της είχαν λίστες με τα ονόματά τους, που η Σέντλερ τα είχε είχε βάλει μέσα σε βάζα και τα είχε θάψει στον κήπο της, προκειμένου μετά τον πόλεμο να τα επιστρέψουν στους γονείς τους. Όμως τελικά σχεδόν όλοι γονείς των παιδιών αυτών εξοντώθηκαν στο Στρατόπεδο εξόντωσης της Τρεμπλίνκα.
Το 1943 η Ιρένα Σέντλερ συνελήφθη από την Γκεστάπο. Υπέστη βασανιστήρια (μεταξύ άλλων της έσπασαν τα χέρια και τα πόδια) όμως δεν αποκάλυψε τους συνεργάτες της ούτε έδωσε στοιχεία για τα παιδιά που είχαν βγάλει από το Γκέτο. Καταδικάστηκε σε θάνατο αλλά τελικά κατάφερε να δραπετεύσει, με τη βοήθεια της οργάνωσης Żegota, που δωροδόκησε τους φρουρούς της και ενώ η Σέντλερ μεταφέρονταν για να εκτελεσθεί. Αφού κρύφτηκε για ένα διάστημα επέστρεψε στη Βαρσοβία με άλλο όνομα και συνέχισε τη δράση της μέσω της Żegota. Κατά τη διάρκεια της Εξέγερσης της Βαρσοβίας ήταν νοσοκόμα σε δημόσιο νοσοκομείο όπου έκρυψε πέντε Εβραίους.
Μετά την απελευθέρωση της Πολωνίας, η Σέντλερ εξακολούθησε να βοηθάει γυναίκες και παιδιά, ενώ διατηρούσε ακόμα επαφή με μερικές απ’ τις οικογένειες των 2.500 παιδιών που είχε σώσει.
Το 1965, της απονεμήθηκε τιμητικός τίτλος απ’ το Ιρυμα για το Ολοκαύτωμα, Γιάντ Βάσχεμ, στα Ιεροσόλυμα, ενώ ήταν και υποψήφια για το Νόμπελ Ειρήνης, το 2007, που τελικά δόθηκε στον Αλ Γκόρ και την Επιτροπή για την κλιματική αλλαγή.
Η Ιρένε Σέντλερ παντρεύτηκε τρεις φορές, δύο γάμοι με τον ίδιο άντρα και απέκτησε τρία παιδιά. Πέθανε στις 12 Μαΐου του 2008.
«Κάθε παιδί που σώθηκε με τη βοήθειά μου και όλων των υπολοίπων που δεν είναι πια εν ζωή, είναι κυρίως η αιτιολογία της ύπαρξής μου σ’ αυτήν τη γη και όχι λόγος για τιμές», Ιρένε Σέντλερ.
Με πληροφορίες Wikipedia
